Günümüzde masa başı çalışanların, uzun süre araç kullananların ya da hareketsiz bir yaşam tarzına sahip olanların en sık karşılaştığı sağlık problemlerinden biri dış hemoroiddir. Anüs çevresindeki toplardamarların genişleyip dışa doğru sarkmasıyla oluşan bu durum, özellikle oturur pozisyonda ciddi bir ağrıya neden olabilir. Bu ağrı, zamanla sadece fiziksel değil, psikolojik olarak da kişiyi zorlayan bir hale gelebilir. İş yerinde verimi düşürür, sosyal yaşamı kısıtlar, uzun süreli oturmaları adeta bir işkenceye dönüştürebilir. “Oturunca hemoroid ağrısı neden olur?”, “Bu ağrıyla nasıl başa çıkabilirim?” ya da “Cerrahi müdahale şart mı?” gibi sorular, dış hemoroid şikâyeti yaşayanların aklını meşgul eden konular arasında yer alır. Çünkü bu sorun çoğu zaman utanç verici görülüp ertelenir, ancak şiddetlendiğinde kişinin yaşam kalitesini ciddi ölçüde düşürür. Neyse ki dış hemoroid, çoğu zaman erken müdahaleyle kontrol altına alınabilir. İster hafif düzeyde bir şişlikle başlayan rahatsızlık olsun, ister oturmayı bile zorlaştıran şiddetli bir ağrı… Uygulanan tedavi yöntemleri, kişinin hemoroid seviyesine ve yaşam alışkanlıklarına göre şekillendirilerek oldukça etkili sonuçlar verebilir.
Dış Hemoroid Neden Otururken Acıtır?
Dış hemoroid, anüs çevresindeki toplardamarların genişleyip dışarı doğru şişmesiyle ortaya çıkar. Bu şişmiş damar yapıları, özellikle otururken doğrudan baskıya maruz kaldıkları için ağrıya neden olabilir. Oturma pozisyonu bu bölgedeki basıncı artırarak şişliğin büyümesine ve sinir uçlarının daha fazla uyarılmasına yol açar. Bu da, özellikle sert zeminde uzun süre oturan kişilerde ağrının çok daha yoğun hissedilmesine sebep olur. “Dış hemoroid otururken acıtır mı?” sorusunun cevabı ise kişiden kişiye değişebilir. Bu durum, hemoroidin ne kadar ilerlemiş olduğuna ve dokuda iltihap ya da pıhtı olup olmadığına bağlıdır. Eğer hemoroid bölgesinde pıhtı oluşmuşsa, yani tromboze hemoroid gelişmişse, ağrı daha keskin ve şiddetli olabilir. Bu durum genellikle acil müdahale gerektiren bir tabloya işaret eder.
Otururken Acıtan Hemoroidin Belirtileri Nelerdir?
Otururken hissedilen ağrı, dış hemoroidin en yaygın belirtilerinden biridir. Ancak bu durum genellikle tek başına görülmez. Makat çevresinde şişlik hissi, kaşıntı, yanma, dışkılama sırasında zorlanma ve zaman zaman kanama gibi şikayetler de dış hemoroidle birlikte sıkça yaşanır. Bazı kişilerde oluşan şişlik o kadar belirgindir ki, parmakla dokunulduğunda hissedilebilir hale gelir. Bu şişlik morumsu bir renkte olabilir ve genellikle hemoroid içinde pıhtı oluştuğunun, yani tromboze hemoroid durumunun bir işaretidir. Ağrının özellikle otururken artması, sabah saatlerinde biraz hafiflemesi ama gün ilerledikçe yeniden şiddetlenmesi, hastaların sıkça dile getirdiği bir başka durumdur. Ayrıca kabızlık ya da dışkılama sırasında zorlanma, var olan hemoroidin daha da kötüleşmesine yol açabilir. Bu tür belirtiler fark edildiğinde, vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmak hem yaşam kalitesini artırmak hem de tedavi sürecini kolaylaştırmak açısından oldukça önemlidir.
Hangi Durumda Dış Hemoroid Ciddi Bir Sorundur?
Her ne kadar dış hemoroid çoğu zaman evde uygulanabilecek basit yöntemlerle kontrol altına alınabilse de, bazı durumlarda ciddi bir sağlık sorunu haline gelebilir ve tıbbi müdahale gerekebilir. Özellikle tromboze hemoroid adı verilen durumda; hemoroid içinde pıhtı oluşur ve bu da ani, keskin ve sürekli bir ağrıya neden olur. Bu ağrı o kadar şiddetli olabilir ki, kişi oturmakta, yürümekte hatta uyumakta bile zorlanabilir. Bunun yanı sıra, sık sık tekrarlayan hemoroid atakları, yoğun kaşıntı, akıntı ve sürekli kanama gibi belirtiler varsa durum daha da ciddi hale gelebilir. Bu semptomlar uzun vadede cilt enfeksiyonlarına yol açabileceği gibi, aşırı kanama sonucunda anemi (kansızlık) gelişme riski de doğabilir. Ayrıca dış hemoroid dokusu zamanla büyüyüp makat çevresini kapladığında, bölgenin hijyenini sağlamak da zorlaşır. Bu da hem fiziksel hem psikolojik rahatsızlıklara sebep olabilir. Tüm bu nedenlerle, dış hemoroid belirtileri göz ardı edilmemeli ve belirli aralıklarla bir uzmana, özellikle bir proktoloğa başvurarak değerlendirme yaptırılmalıdır.
Evde Dış Hemoroid Ağrısını Azaltmak İçin Ne Yapılabilir?
Eğer dış hemoroid kaynaklı ağrı otururken artıyorsa ve henüz ileri bir aşamaya ulaşmadıysa, evde uygulanabilecek bazı basit yöntemlerle bu rahatsızlığı hafifletmek mümkün olabilir. Ilık suyla oturma banyosu, bu konuda en etkili yöntemlerden biridir. Günde birkaç kez, 10-15 dakikalık oturma banyoları hem ağrıyı azaltır hem de varsa iltihabı hafifletir. Bu basit uygulama, makat çevresindeki kasları da rahatlatarak genel bir konfor sağlar. Hijyen konusu da oldukça önemlidir. Her dışkılama sonrasında bölgenin nazikçe temizlenmesi gerekir. Ancak sert sabunlardan ve tahriş edici tuvalet kâğıtlarından kaçınılmalıdır. Bunun yerine yumuşak, ıslak mendiller ya da sadece su kullanarak temizlik yapmak daha doğrudur. Kabızlıktan korunmak, hemoroidin kötüleşmesini önlemenin bir diğer anahtarıdır. Bu nedenle lif açısından zengin besinleri tercih etmek, bol su içmek ve günlük olarak hafif egzersizler yapmak dışkılamayı kolaylaştırarak hemoroid üzerindeki baskıyı azaltır. Evde kullanılabilecek bazı hemoroid kremleri de mevcuttur. Özellikle hidrokortizon içeren ya da lokal anestezik özellik taşıyan kremler, ağrı ve şişlik üzerinde geçici bir rahatlama sağlar. Ancak bu kremlerin uzun süreli kullanımı ciltte bazı yan etkilere yol açabileceğinden, mutlaka doktor kontrolünde kullanılmaları önerilir. Unutmayın, bu yöntemler sadece başlangıç düzeyindeki hemoroidler için uygundur. Eğer şikayetleriniz devam ediyorsa, mutlaka bir uzmandan destek alın.
Oturma ile Artan Ağrıya Hangi Tedavi Yöntemleri Etkili Olur?
Eğer dış hemoroid kaynaklı ağrı, evde alınan önlemlere rağmen geçmiyor ve özellikle otururken şiddetleniyorsa, daha ileri düzeyde tedavi yöntemlerine başvurmak gerekebilir. İlk aşamada, doktor kontrolünde uygulanan medikal tedaviler devreye girer. Ağrıyı azaltmak ve iltihabı kontrol altına almak için anti-inflamatuar ilaçlar, ağrı kesiciler ve damar duvarlarını güçlendiren flavonoid türevi takviyeler reçete edilebilir. Eğer hemoroid kronik hale geldiyse ya da ilaç tedavisi yeterli gelmiyorsa, cerrahi dışı, minimal invaziv yöntemler oldukça etkili olabilir. Bu yöntemler arasında:
Lazerle hemoroid tedavisi
Lastik bant ligasyonu (hemoroidi boğma yöntemi)
Kızılötesi koagülasyon
Skleroterapi (ilaçla hemoroid dokusunu küçültme)
gibi teknikler yer alır. Bu işlemler genellikle hastanede yatış gerektirmez ve kısa sürede normal yaşama dönüş sağlar.
Ancak bazı ileri vakalarda, özellikle hemoroid dokusu çok büyümüşse ya da sık sık kanama yapıyorsa, hemoroidektomi adı verilen klasik cerrahi yöntem tercih edilebilir. Özellikle tromboze hemoroid durumlarında yani hemoroid içinde pıhtı oluştuğunda şiddetli ağrıya hızlı çözüm sağlamak için acil olarak pıhtının boşaltılması, yani trombektomi işlemi uygulanabilir. Bu müdahale sonrası hastalar genellikle büyük bir rahatlama hisseder. Ayrıca tedavi sürecini desteklemek adına, özellikle otururken ağrıyı azaltmak için tasarlanmış özel hemoroid yastıkları kullanılabilir. Bu yastıklar, basıncı azaltarak günlük yaşam kalitesini artırmaya yardımcı olur.